OuLiPo – Ouvroir de littérature potentielle Όταν η λογοτεχνία γίνεται παιχνίδι και η μάθηση πιο δημιουργική

Στο πλαίσιο του μαθήματος των Μαθηματικών και του μαθήματος της Γαλλικής γλώσσας, οι μαθήτριες και οι μαθητές των τμημάτων Β2 και Γ1, με τις εκπαιδευτικούς Φωτεινή Μαδεμλή, Θεοδώρα Συκούδη και Άννα-Μαρία Τσακμάκη, πραγματοποιήσαμε τη δράση «OuLiPo, ένα εργαστήριο δυνητικής λογοτεχνίας για παιδιά», την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025, με την υποστήριξη του Κωνσταντίνου Βλαστάρη, Διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας, που υπηρετεί ως Διευθυντής στο 16ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας. Το διδακτορικό του δίπλωμα αφορά το επιστημονικό πεδίο της Παιδαγωγικής και ειδικότερα, τον ρόλο του παιχνιδιού στα σχολικά αναγνωστικά βιβλία και ευρύτερα στην εκπαίδευση. Η διδασκαλία βασίστηκε στην επιστημονική ανακοίνωσή του με τίτλο «Η τάξη ως εργαστήριο δυνητικής λογοτεχνίας: Μία παιγνιώδης προσέγγιση της δημιουργικής γραφής» που είναι δημοσιευμένη στον συλλογικό τόμο «Λογοτεχνική ανάγνωση στο σχολείο και την κοινωνία» (Επιμ. Β. Αποστολίδου, Δ. Κόκορης, Μ. Μπακογιάννης & Ε. Χοντολίδου, Εκδ. Gutenberg, 2018).

Στο ξεκίνημα του μαθήματος, σκιαγραφήθηκε η έννοια του OuLiPo και αναλύθηκαν τα στοιχεία που το προσδιορίζουν, μέσα από εικόνες, παραδείγματα, εποπτικό υλικό και ερωτήσεις από το σύνολο της σχολικής τάξης. Συνοπτικά, το OuLiPo αποτελεί απελευθέρωση της λογοτεχνίας αυστηροποιώντας τους κανόνες της. «Οι τεχνικές γραφής συχνά βασίζονται σε απλή αριθμητική, μαθηματικά προβλήματα, αξιοποίηση μιας σκακιέρας ή μεταθέσεις λέξεων. Η αναζήτηση νέων δομών, σχεδίων και κανόνων για την γραφή που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με οποιονδήποτε τρόπο, αποδεικνύεται σπουδαίο μέσο ενεργοποίησης των συμμετεχόντων».

Οι μαθητές/μαθήτριες χωρίστηκαν σε ομάδες και επέλεξαν μόνες τους το θέμα για τις ασκήσεις-παιχνίδια. Σχεδιάστηκαν οι δραστηριότητες και δόθηκαν οδηγίες για την υλοποίηση των παιχνιδιών. Γράφτηκαν λέξεις κατά σειρά η μία κάτω από την άλλη με τη μορφή «+1 γράμμα», δημιουργήθηκαν δεντρόλεξα, ποιήματα με στίχους της μορφής «+1 λέξη», χαϊκού, προτάσεις που σχηματίζουν σχήματα, όλα με έμπνευση από αγαπημένα τους θέματα, όπως είναι ο αθλητισμός, η φύση, το σχολείο, η μόδα, η ζωή.

Τελικά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε «Η λογοτεχνία είναι ένα παιχνίδι αλλά ένα παιχνίδι που πρέπει να το παίζουμε με τη σοβαρότητα την οποία αποδίδουν στο παιχνίδι τους τα ίδια τα παιδιά. Η λειτουργία μιας τάξης ως εργαστήριο δυνητικής λογοτεχνίας μπορεί να αποτελέσει μία ακόμη εκπαιδευτική πρακτική που μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον των μαθητών/μαθητριών, καθώς συνδέεται άμεσα με τη ζωή τους μέσω του παιχνιδιού, καθιστώντας έτσι τη διδασκαλία πιο αποτελεσματική.».